Over het project
Eind 2002 heeft Hooyschuur architecten bna van WS de Key opdracht gekregen het transformatieproces van 4 bouwblokken in de Spaarndammerbuurt te Amsterdam op te starten. Het betreft vier bouwblokken die in de dertiger jaren als een architectuureenheid zijn gebouwd, met oorspronkelijk in totaal 172 appartementen. De opgave was om in overleg met de zittende bewonerscommissie tot een nieuwe invulling te komen voor de bestaande woningen. Ouderenhuisvesting, WIBO-woningen, koop- en huurwoningen zouden in het complex in een zo groot mogelijke differentiatie moeten worden gerealiseerd. Funderingsherstel en een integrale aanpak van de complete installatie was hierbij het uitgangspunt.
Deze opgave heeft na een voorbereiding van twee jaar, met intensieve workshops, discussie-avonden en presentatiesessies, geleid tot een zeer gedifferentieerde aanpak voor de onderhavige blokken. Niet alleen de woningdifferentiatie, maar ook het niveau van aanpak is hierbij op blok- en zelfs op stramienniveau in nauw overleg tot stand gekomen. Elk blok heeft hierbij de invulling gekregen die het beste bij het bestaande casco en de zittende bewoners past. Op complexniveau zijn de vier blokken op gelijke wijze aangepakt, de bestaande fundering is aangepast en de straatgevels zijn nagenoeg zonder concessies te doen in de originele staat terug gebracht. De uitstraling van de kozijnen (voorzien van isolerend restauratie-glas) de entreepartijen en het gedetailleerd uitgewerkte metselwerk is geheel in tact gebleven of zelfs hersteld. Een en ander is mede dankzij “Beter verbeteren subsidies” mogelijk gemaakt.
Blok 2 is het meest bescheiden aangepakt. De ingreep beperkt zich hier tot funderingsherstel en de installaties, slechts op de begane grond werden enkele plattegrondwijzigingen doorgevoerd. Deze woningen (18) zijn allen in de sociale huur gebleven.
Blok 4 is op een aantal plekken ingrijpender aangepakt. Zo werden twee stramienen voorzien van een nieuwe samengevoegde indeling, waardoor er nieuwe ruime appartementen ontstaan zijn. Deels zijn/worden deze appartementen verkocht. Een aantal woningen kregen bescheidenere plattegrond wijzigingen en een aantal woningen werd op het niveau van blok 2 aangepakt.
Blok 1, gelegen aan het Spaarndammerplantsoen kreeg een zwaardere aanpak te verduren. Bij dit blok werden negen stramienen grotendeels samengevoegd, waardoor ook in dit blok ruime (80 tot zelfs 125 m2) appartementen zijn gerealiseerd. Ook de zolders van deze stramienen zijn voor bewoning aangepast. Met name door de zolders in de planvorming te betrekken, bleef het verlies aan woningen beperkt. Uiteraard zijn de trappenhuizen, de entrees maar ook de complete installaties van deze woningen op een peil gebracht dat zich nagenoeg met nieuwbouw kan meten.
Blok 3 is van de vier blokken het meest verregaand aangepakt. Met name de wens ouderenhuisvesting maar ook aangepaste woningen te realiseren heeft geleid tot de toepassing van galerijen aan de achterzijde van dit U-vormige blok. In het expressief vormgegeven hoekblok, waarin voorheen een winkel was gehuisvest, is ruimte gecreëerd voor liften en de hoofdtrap. In totaal 42 woningen worden langs deze weg ontsloten. De galerijen aan de tuinzijde die tevens als buitenruimte voor de appartementen dienen, uitgevoerd in staal, rank beton en glas laten door hun transparantie voldoende licht en lucht toe in de woningen.
Door de toepassing van maisonnettes op de begane grond en op zolder is het aantal galerijen aan de schaduwzijde zo beperkt mogelijk gebleven. De bestaande achtergevels van blok 3 worden geheel voorzien van isolerend stucwerk. Niet alleen wordt zo een technisch goede oplossing gerealiseerd, ook de in de loop van de decennia ontstane lappendeken van metselwerk, keimwerk e.d. wordt aan het oog onttrokken. In de loop van 2007, als de renovatie zal zijn afgerond, zijn er met de hier beschreven aanpak in totaal 144 moderne woningen gerealiseerd, in een zeer grote differentiatie. Er zijn levensloopbestendige woningen (5) er zijn specifieke WIBO-woningen (28) en meer dan de helft van de woningen is grondgebonden dan wel lift-ontsloten.
Het transformatieproces, dat in 2002 is ingezet voor dit complex in de Spaarndammerbuurt zal dan hebben geleid tot een eigentijds wooncomplex in een oorspronkelijke setting. De bouwblokken uit de dertiger jaren van de vorige eeuw hebben daarmee een toekomstwaarde gekregen die tot ver in de huidige eeuw zal reiken.
Daarmee is niet alleen een belangrijk bestand aan betaalbare huurwoningen gered, ook de architectonische vormgeving van deze gevoelige buurt in de gordel 20-40 is hiermee voor de toekomst veiliggesteld.
